PIECHOTĄ WOKÓŁ PEKINU

Jerzy Biernacki
12.11.2015

JAK Z BAGIEN I GLINIANEK WYRÓSŁ PAŁAC KULTURY

Najwyższy (jak dotąd) budynek Warszawy stoi w samym centrum miasta na ogromnym pustym placu. To jedna z najbardziej kontrowersyjnych i jednocześnie najbardziej symbolicznych budowli XX-wiecznej Warszawy. 

Jednak gdybyśmy znaleźli się w tym miejscu przed rokiem 1945 ujrzelibyśmy zupełnie inną scenerię. A gdyby tak cofnąć się w czasie:  100, 200 i 300 lat. Dzisiejszego Placu Defilad i jego okolic nie zdołalibyśmy w ogóle rozpoznać. Bo któż w wieku XVII  czy nawet XVIII mógł przypuszczać, że powstanie tu centrum Warszawy, gdy całe życie towarzyskie i handlowe ówczesnej stolicy toczyło się na Trakcie Królewskim.

Wizerunek dzisiejszego Śródmieścia ulegał przez wieki tak wielkim przeobrażeniom, że kolejne pokolenia miały problem z rozpoznawaniem niektórych jego rejonów.

Zabudowa tych okolic zaczęła się dość późno, właściwie dopiero w wieku XVIII. Powstała wówczas Aleja Jerozolimska, wówczas jeszcze z nazwą w liczbie pojedynczej. Była to szeroka aleja wytyczona do granic miasta, poprowadzona przez tereny nieużytków, pól, łąk, bagien, niewielkich stawów i glinianek.

Na przełomie XIX i XXw. dominantą skrzyżowania Alej Jerozolimskich i Marszałkowskiej stał się Dworzec Wiedeński Jego obecność ożywiła okolicę i dała impuls rozwojowi budownictwa w tej okolicy. Od tego czasu Aleje już na zawsze swą historię związały z kolejnictwem, bo choć po Dworcu Wiedeńskim pozostały tylko wspomnienia, na jego miejscu lub w jego dawnym rejonie powstawały kolejne dworce - i jest tak do dziś.

Natomiast cała towarzysząca niegdyś Dworcowi Wiedeńskiemu zniknęła z powierzchni ziemi. Niektóre fragmenty tego rejonu przebudowano już na początku XX w. Większość zabudowy została jednak zniszczona na skutek wydarzeń II wojny światowej. Legła w gruzach zachodnia strona ulicy Marszałkowskiej. Chmielna i Złota nienaturalnie przerwały swój bieg.  Po wojnie ich miejsce zajęły Plac Defilad i Pałac Kultury i Nauki.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o historii tej okolicy - zapraszamy na spacer z przewodnikiem. Rozpoczniemy go przy Dworcu Śródmieście, a zakończymy na Placu Grzybowskim. Spróbujemy odtworzyć - z użyciem dawnych fotografii i planów - dawny wizerunek tej okolicy i prześledzimy historię zmian. Przyjrzymy się też obiektom, które powstały w ciągu ostatnich 20 lat.

Na placyku, przy wejściu do pawilonu wschodniego Dworca Śródmieście (od strony ul. Marszałkowskiej)

 
Zgłoszenia: na spotkaniach Klubu, spacerach warszawskich oraz mailowo
e-mail:  turystyka.poczta@onet.eu 

W zgłoszeniu podaj: imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie