Coś dla fanów historii militariów. Baszta Jacek to najwyższa baszta w Gdańsku

Antoni Kwapisz
03.04.2015

Jak zdradziliśmy już w tytule, Baszta Jacek jest najwyższą miejską wieżą o zadaniach militarnych. Mierzy 36 metrów wysokości, a jej historia może fascynować niejednego fana dawnych systemów obronnych. Dziś baszta pełni oczywiście jedynie rolę turystyczną. My postanowiliśmy nieco przybliżyć Wam jej dzieje.

Obrońcy Gdańska mieli wyjątkowo skuteczny przyczółek

Baszta Jacek powstała około roku 1400 i jest jednym z najstarszych w całości zachowanych zabytków Gdańska. Dumnie pręży się nad miastem, a znajdziemy ją w północno-zachodnim narożniku murów obronnych Głównego Miasta. Dociera tu wiele wycieczek zorganizowanych, jednak sama historia baszty bywa traktowana po macoszemu.

Baszta Jacek wyróżnia się już samą architekturą. To budowla ośmioboczna, z ośmioma kondygnacjami, które pełniły funkcję stanowisk strzelniczych. Zdecydowanie warto zwrócić uwagę na to, co zachowało się pod krawędzią dachu. Zauważymy tam ceglane arkady wsparte na kamiennych konsolach, które osłaniają machikuły. Jest to obiegający basztę nadwieszony ganek z otworami w podłodze. Umożliwiały one atak na wroga stojącego u podnóża baszty.

Pod basztą mieści się loch, który pierwotnie służył za magazyn żywności dla obrońców miasta. Całość wieńczy dach typu namiotowego, który jednak pojawił się dopiero w drugiej połowie XVI wieku, gdy baszta nie pełniła już funkcji obronnych. Nadal jednak była wykorzystywana jako stanowisko obserwacyjne, czemu sprzyjała jej imponująca jak na tamte czasy wysokość. Warto wiedzieć, że gdańskie Stare Miasto nie posiadało wówczas murów obronnych.

Ślad po niemieckich gdańszczanach

Z Basztą Jacek wiąże się ciekawostka historyczna. Niemieccy mieszkańcy Gdańska nazywali ją Kiek In de Kok, co znaczyło „Patrz od kuchni”. Było to związane z sąsiednimi zabudowaniami klasztoru dominikanów. Pierwotnie mieszkańcy tak określali pobliską Basztę Dominikańską, a dopiero w połowie XVIII wieku zaczęli w ten sposób nazywać Basztę Jacek. Wtedy też sama baszta pojawiła się na oficjalnych planach Gdańska.

Baszta Jacek tuż po II wojnie światowej została poddana zaawansowanym pracom remontowym. Wtedy też obiekt oficjalnie zyskał swoją obecną nazwę. Nadaną ją na cześć św. Jacka Odrowąża, który przyczynił się do sprowadzenia do Gdańska zakonu dominikanów. Od początku lat 60-tych XX wieku mieści się w niej zakład fotograficzny.

Źródło i autor zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Baszta_Jacek,_Gdansk_2004_ubt.jpeg

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie