Jak „czytać” mapę, czyli dwa najważniejsze elementy, które musisz znać

Mogłoby się wydawać, że nie ma nic skomplikowanego w korzystaniu z papierowej mapy. Jest to podstawowe narzędzie służące nawigacji w terenie, które może oszczędzić nam sporo problemów, gdy np. rozładuje się telefon. Okazuje się jednak, że nie wszyscy mają umiejętność „czytania” mapy. Jeśli sam nigdy z niej nie korzystałeś, to na dobry początek poznaj dwa kluczowe elementy każdej mapy.

Skala

Skala służy określeniu, w jakich proporcjach autor mapy odwzorował dany teren – na przykład miasto, kraj, ale też region górski. Skalę przedstawia się poprzez zapis ułamkowy, chociażby 1:100 000. Liczba po dwukropku określa, ile razy zmniejszono obraz terenu przed naniesieniem go na mapę.

Warto wiedzieć

Wybierając mapę turystyczną skup się na tych, w których skala wynosi maksymalnie 1`:50 000. Taka mapa pozwoli Ci dość dobrze zorientować się w terenie i ocenić odległości, jakie masz do pokonania.

Dla przykładu: na mapie o skali 1:50 000 każdy centymetr jest równy 500 metrom (50 000 centymetrów). Jeśli więc widzisz, że od punktu, w którym się znajdujesz do miejsca docelowo są 3 centymetry na mapie, to wiesz, że masz do pokonania około 1500 metrów.

Poziomice

Każda dobra mapa jest zaopatrzona w poziomice, które łatwo zlokalizować – to po prostu linie, które łączą ze sobą punkty o takiej samej wysokości, np. szczyty czy wzniesienia. Czemu służą poziomice? Ułatwiają one zorientowanie się, w jakim terenie się znajdujesz, czyli jakie jest jego ukształtowanie. Dzięki temu nawet nie widząc nic wokół siebie (bo np. jesteś w środku lasu) możesz określić, czy czeka Cię wędrówka pod górę, z góry czy może po płaskim terenie.

I tak: jeśli widzisz na mapie duże zagęszczenie poziomic, to możesz mieć pewność, że teren jest stromy. Analogicznie: niewielkie zagęszczenie poziomic sugeruje łagodny, łatwy do pokonania teren. Zagięcia poziomic wskazują na doliny oraz grzbiety, natomiast poziomice zamknięte informują nas, że w tym miejscu znajduje się górski wierzchołek. Warto również zwrócić uwagę na wcięcia, które wskazują na wąwozy lub bardzo strome granie w górach.

Na koniec ważna podpowiedź: jeśli korzystasz z bardzo starej mapy, to miej świadomość, że ukształtowanie terenu nieustannie się zmienia, również pod wpływem działań człowieka. Bierz więc na to poprawkę, a najlepiej przed każdą większą wyprawą zaopatrz się w możliwie najnowszą mapę danego regionu czy miejsca.